Các dấu hiệu rủi ro về hóa đơn, nguyên tắc quản lý rủi ro như nào?

Ngày 15/11/2024, Tổng cục Thuế ban hành Công văn 5255/TCT-TTKT năm 2024, nhằm tăng cường phòng, chống gian lận hóa đơn điện tử. Công văn yêu cầu Cục Thuế các tỉnh rà soát danh sách các doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro trong việc sử dụng hóa đơn và kê khai thuế. Thông qua các ứng dụng quản lý thuế, các doanh nghiệp nghi ngờ có hành vi vi phạm sẽ bị kiểm tra ngay tại trụ sở cơ quan Thuế hoặc bổ sung vào kế hoạch thanh tra tại trụ sở doanh nghiệp.

Các Dấu Hiệu Cần Lưu Ý:

Nội dung hóa đơn không đúng quy định
- Ghi sai thông tin trên hóa đơn theo khoản 7 Điều 3 và Điều 10 Nghị định 123/2020/NĐ-CP.
Điều chỉnh, bổ sung tờ khai thuế GTGT nhiều lần
- Tần suất điều chỉnh hoặc bổ sung tờ khai thuế quá nhiều có thể cho thấy dấu hiệu bất thường trong hoạt động kê khai thuế.
Tính khớp đúng, hợp lệ của hồ sơ khai bổ sung
- Có sự không đồng nhất giữa:
  - Tờ khai bổ sung,
  - Bản giải trình khai bổ sung,
  - Các tài liệu liên quan.
- Cần tuân thủ đúng quy định tại Điều 47 Luật Quản lý thuế 2019 và điểm 4 Điều 7 Nghị định 126/2020/NĐ-CP.
Kê khai hóa đơn sót nhiều kỳ
- Doanh nghiệp không kê khai hóa đơn trong nhiều kỳ nhưng bất ngờ khai bổ sung sau đó. Việc kê khai phải đúng theo quy định hiện hành để tránh bị xác định là rủi ro.

Khuyến nghị:
Doanh nghiệp cần chủ động rà soát dữ liệu, kê khai chính xác, đúng hạn để hạn chế nguy cơ bị cơ quan Thuế kiểm tra và thanh tra bất ngờ.

Nguyên Tắc Quản Lý Rủi Ro Trong Quản Lý Thuế

Theo Điều 4 Thông tư 31/2021/TT-BTC, nguyên tắc quản lý rủi ro trong quản lý thuế được xây dựng nhằm nâng cao hiệu quả giám sát, phát hiện và ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật về thuế. Dưới đây là các nguyên tắc chính:

1. Đảm bảo Hiệu Lực và Hiệu Quả

Quản lý rủi ro phải đảm bảo hiệu lực và hiệu quả trong việc giám sát tuân thủ pháp luật về thuế.
Khuyến khích người nộp thuế tự giác tuân thủ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

2. Thu Thập và Quản Lý Thông Tin Tập Trung

Thông tin quản lý rủi ro được thu thập từ nhiều nguồn trong và ngoài nước.
Tổng cục Thuế quản lý thông tin tập trung thông qua hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin, chia sẻ với các cơ quan liên quan khi cần thiết.

3. Đánh Giá Tự Động và Định Kỳ

Việc đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật thuế và phân loại rủi ro được thực hiện tự động, định kỳ.
Phân loại dựa trên các tiêu chí pháp luật, quy trình nghiệp vụ, dữ liệu người nộp thuế theo quy định tại Thông tư 31/2021/TT-BTC.

4. Áp Dụng Biện Pháp Quản Lý Phù Hợp

Cơ quan thuế quyết định kiểm tra, thanh tra, giám sát hoặc áp dụng biện pháp nghiệp vụ phù hợp với từng mức độ rủi ro.
Lập kế hoạch nâng cao tuân thủ, phân tích nguyên nhân và quy mô vi phạm để điều chỉnh chính sách phù hợp.

Xem thêm SỐ ĐIỆN THOẠI SỞ KẾ HOẠCH ĐẦU TƯ HÀ NỘI

5. Miễn Trừ Trách Nhiệm Công Chức Thuế

Công chức thuế được miễn trừ trách nhiệm cá nhân nếu thực hiện đúng các quy định pháp luật và hướng dẫn tại Thông tư 31/2021/TT-BTC.

6. Quản Lý Thủ Công Khi Hệ Thống Sự Cố

Trường hợp ứng dụng quản lý rủi ro gặp sự cố, việc quản lý sẽ được thực hiện thủ công, thông qua phê duyệt văn bản của người có thẩm quyền.

7. Cập Nhật Thay Đổi Thông Tin

Nếu có thay đổi thông tin làm thay đổi kết quả đánh giá tuân thủ và phân loại rủi ro, cơ quan thuế sẽ cập nhật kết quả thủ công sau khi được phê duyệt.

8. Cập Nhật Kết Quả Quản Lý

Kết quả áp dụng các biện pháp quản lý rủi ro phải được ghi nhận đầy đủ và chính xác vào hệ thống quản lý thuế, phục vụ công tác đánh giá và phân loại trong kỳ tiếp theo.

Việc tuân thủ các nguyên tắc trên giúp quản lý thuế công bằng, minh bạch và hiệu quả, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế tuân thủ đúng quy định pháp luật.

Áp Dụng Quản Lý Rủi Ro Trong Quản Lý Hóa Đơn, Chứng Từ

Theo khoản 1 Điều 21 Thông tư 31/2021/TT-BTC, cơ quan thuế áp dụng quản lý rủi ro trong việc giám sát hóa đơn và chứng từ dựa trên mức độ rủi ro của người nộp thuế được phân loại theo Điều 13 của Thông tư này. Dưới đây là cách thức áp dụng cụ thể:

1. Đối với Người Nộp Thuế Có Mức Rủi Ro Cao:

Biện pháp kiểm tra:
- Đưa vào danh sách kiểm tra, rà soát thường xuyên tại trụ sở cơ quan thuế.
- Bổ sung vào kế hoạch kiểm tra, thanh tra định kỳ tại trụ sở người nộp thuế theo Luật Quản lý thuế 2019 và các văn bản liên quan.
Quản lý hóa đơn:
- Căn cứ vào kết quả kiểm tra, thanh tra, có thể áp dụng các biện pháp như:
  - Chuyển sang sử dụng hóa đơn do cơ quan thuế phát hành.
  - Sử dụng hóa đơn điện tử có mã xác thực từ cơ quan thuế.
  - Điều chỉnh hoặc áp dụng các biện pháp quản lý hóa đơn khác theo quy định pháp luật hiện hành.
- Quyết định hình thức sử dụng hóa đơn đối với doanh nghiệp mới bắt đầu sử dụng hóa đơn.

2. Đối với Người Nộp Thuế Có Mức Rủi Ro Trung Bình và Thấp:

Biện pháp quản lý:
- Thực hiện chọn mẫu ngẫu nhiên để rà soát, kiểm tra và xử lý khi phát hiện vi phạm.
- Tăng cường hỗ trợ, hướng dẫn người nộp thuế tuân thủ các quy định pháp luật về hóa đơn.

Phương Pháp Chọn Mẫu:

Tổng cục Thuế quy định phương pháp chọn mẫu linh hoạt, phù hợp với yêu cầu quản lý thuế của từng địa phương và từng thời kỳ.

Kết Luận:
Việc áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý hóa đơn, chứng từ giúp nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong công tác thuế. Cơ quan thuế có thể tập trung giám sát các doanh nghiệp có nguy cơ vi phạm cao, đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp tuân thủ tốt nhằm duy trì một môi trường kinh doanh lành mạnh và công bằng.