Hàng hóa bị lỗi, hỏng trong quá trình sản xuất có được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN?

Hàng hóa bị lỗi hoặc hư hỏng trong quá trình sản xuất có thể được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) nếu đáp ứng được một số điều kiện cụ thể theo quy định pháp luật.

1. Cơ sở pháp lý

Theo các quy định hiện hành, cụ thể là:

Thông tư 96/2015/TT-BTC (được sửa đổi bởi Thông tư 78/2014/TT-BTC): Quy định về các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN.
Luật Quản lý thuế 2019: Đưa ra định nghĩa về trường hợp bất khả kháng, bao gồm các sự kiện tự nhiên, thiên tai, dịch bệnh mà doanh nghiệp không thể kiểm soát.

2. Các trường hợp được tính vào chi phí được trừ

a) Hàng hóa hư hỏng do thay đổi sinh hóa tự nhiên

Điều kiện: Hàng hóa bị hư hỏng do những nguyên nhân tự nhiên như biến đổi sinh hóa tự nhiên hoặc đã hết hạn sử dụng, và không được bồi thường.
Hồ sơ cần thiết:
- Biên bản kiểm kê: Doanh nghiệp cần lập biên bản kiểm kê giá trị hàng hóa bị hư hỏng. Biên bản này phải xác định rõ:
  - Giá trị hàng hóa bị hư hỏng.
  - Nguyên nhân gây hư hỏng.
  - Chủng loại, số lượng hàng hóa.
  - Giá trị hàng hóa có thể thu hồi (nếu có).
  - Bảng kê xuất nhập tồn hàng hóa bị hư hỏng, có chữ ký xác nhận của đại diện hợp pháp của doanh nghiệp.
- Hồ sơ bồi thường: Nếu có bồi thường từ cơ quan bảo hiểm, doanh nghiệp cần giữ lại hồ sơ này.

b) Hàng hóa bị tiêu hủy do lỗi sản xuất

Điều kiện: Nếu hàng hóa bị lỗi, hỏng trong quá trình sản xuất không thể tái chế và buộc phải tiêu hủy thì giá trị hàng hóa bị tiêu hủy sẽ không được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN.

3. Xác định tổn thất

Tổn thất do thiên tai, dịch bệnh: Doanh nghiệp phải tự xác định tổng giá trị tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn và các nguyên nhân bất khả kháng khác. Phần giá trị tổn thất không được bồi thường sẽ được xác định bằng tổng giá trị tổn thất trừ đi phần giá trị mà doanh nghiệp bảo hiểm hoặc tổ chức, cá nhân khác phải bồi thường.

4. Hồ sơ lưu trữ

Tất cả các hồ sơ liên quan đến hàng hóa bị hư hỏng và chi phí được trừ cần được lưu trữ tại doanh nghiệp và sẵn sàng xuất trình với cơ quan thuế khi có yêu cầu. Việc này nhằm đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp cho các khoản chi phí được trừ trong quá trình kiểm tra thuế.

5. Kết luận

Do đó, trong trường hợp hàng hóa bị lỗi, hư hỏng trong quá trình sản xuất, doanh nghiệp cần phải xác định rõ nguyên nhân hư hỏng và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ chứng minh để được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí và đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật về thuế. Nếu không đáp ứng đủ các điều kiện trên, giá trị hàng hóa bị tiêu hủy sẽ không được tính vào chi phí được trừ.

Xem thêm Thực hiện tra cứu hóa đơn Petrolimex điện tử như thế nào?

II. Kỳ tính thuế TNDN được xác định theo năm dương lịch hay năm tài chính?

Kỳ tính thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) có thể được xác định theo năm dương lịch hoặc năm tài chính, tùy thuộc vào lựa chọn của doanh nghiệp. Cụ thể, căn cứ theo Điều 5 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2008, quy định như sau:

1. Kỳ tính thuế

Năm dương lịch: Doanh nghiệp có thể chọn kỳ tính thuế bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 và kết thúc vào ngày 31 tháng 12 hàng năm.
Năm tài chính: Doanh nghiệp cũng có quyền lựa chọn kỳ tính thuế bắt đầu từ một ngày khác trong năm và kết thúc vào ngày 31 tháng 12 hàng năm, tùy thuộc vào kế hoạch tài chính của mình.

2. Các trường hợp ngoại lệ

Ngoài ra, đối với một số trường hợp cụ thể, kỳ tính thuế TNDN sẽ được xác định theo từng lần phát sinh thu nhập. Các trường hợp này bao gồm:

Doanh nghiệp nước ngoài có cơ sở thường trú tại Việt Nam: Nộp thuế đối với thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam mà khoản thu nhập này không liên quan đến hoạt động của cơ sở thường trú.
Doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam: Nộp thuế đối với thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam.

3. Kết luận

Tóm lại, kỳ tính thuế TNDN có thể linh hoạt theo năm dương lịch hoặc năm tài chính, nhưng đối với doanh nghiệp nước ngoài, có những quy định riêng về cách tính thuế dựa trên tình trạng cơ sở thường trú và loại thu nhập phát sinh tại Việt Nam. Doanh nghiệp cần nắm rõ quy định này để thực hiện nghĩa vụ thuế đúng thời hạn và đúng cách.

III. Nơi Nộp Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp

Theo Nghị định 218/2013/NĐ-CP, việc xác định nơi nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) được quy định rõ ràng tại khoản 1 và khoản 2 Điều 12, cụ thể như sau:

1. Doanh Nghiệp Nộp Thuế Tại Địa Phương Nơi Đóng Trụ Sở Chính

Doanh nghiệp có trách nhiệm nộp thuế TNDN tại địa phương nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính.

2. Doanh Nghiệp Có Cơ Sở Sản Xuất Hạch Toán Phụ Thuộc

Trong trường hợp doanh nghiệp có cơ sở sản xuất hạch toán phụ thuộc ở tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác với nơi đóng trụ sở chính, thuế sẽ được nộp tại cả hai địa phương:
- Tại Nơi Có Trụ Sở Chính: Doanh nghiệp nộp một phần thuế TNDN tính theo quy định của pháp luật tại nơi này.
- Tại Nơi Có Cơ Sở Sản Xuất: Số thuế TNDN được tính nộp tại địa phương có cơ sở sản xuất hạch toán phụ thuộc được xác định bằng cách: $nghiệp)\text{Số thuế nộp} = \text{Số thuế TNDN phải nộp trong kỳ} \times \left( \frac{\text{Chi phí phát sinh tại cơ sở sản xuất}}{\text{Tổng chi phí của doanh nghiệp}} \right)$
Lưu Ý: Quy định này không áp dụng cho công trình, hạng mục công trình hay cơ sở xây dựng hạch toán phụ thuộc.

3. Phân Cấp và Quản Lý Nguồn Thu

Việc phân cấp, quản lý và sử dụng nguồn thu từ thuế TNDN thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước 2015.

4. Đơn Vị Hạch Toán Phụ Thuộc

Các đơn vị hạch toán phụ thuộc của doanh nghiệp có thu nhập ngoài hoạt động kinh doanh chính sẽ nộp thuế tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có hoạt động kinh doanh đó.

Kết Luận

Doanh nghiệp cần chú ý các quy định này để đảm bảo việc nộp thuế thu nhập doanh nghiệp được thực hiện đúng thời hạn và theo đúng quy định của pháp luật, tránh những rắc rối pháp lý không cần thiết.