Tôi nghe nói lương của thử việc sẽ bị trừ 10% thuế thu nhập cá nhân. Cho tôi hỏi việc này có đúng hay không? Có cách nào để không bị trừ hay không? Câu hỏi từ anh Khang (Hưng Yên).
Khái niệm về Thuế Thu Nhập Cá Nhân
Thuế thu nhập cá nhân (Thuế TNCN) đóng vai trò cốt lõi trong hệ thống thuế của mỗi quốc gia, là nguồn thu chính đảm bảo hoạt động ngân sách nhà nước. Được áp dụng dựa trên nguyên tắc thu nhập, Thuế TNCN không chỉ là khoản tiền mà mỗi cá nhân phải đóng góp, mà còn là công cụ chính sách để đảm bảo sự công bằng và phân bổ nguồn lực xã hội.
Cơ chế này hoạt động trên nguyên tắc người có thu nhập cao đóng thuế nhiều hơn, trong khi người thu nhập thấp được giảm thuế hoặc miễn thuế. Điều này giúp san sẻ gánh nặng tài chính, giảm khoảng cách giàu nghèo và tạo sự cân bằng trong xã hội. Đặc biệt, Thuế TNCN góp phần tạo nguồn tài chính ổn định và bền vững cho ngân sách nhà nước, hỗ trợ các hoạt động phát triển kinh tế-xã hội, cải thiện chất lượng cuộc sống và đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người dân.
Thuế TNCN không chỉ là một phương tiện thu thuế, mà còn thể hiện cam kết của nhà nước trong việc thúc đẩy công bằng và phát triển bền vững. Bằng việc đóng góp vào ngân sách quốc gia, mỗi cá nhân thể hiện trách nhiệm xã hội và hưởng lợi từ các dịch vụ công và cơ sở hạ tầng do chính phủ cung cấp. Đây là minh chứng cho sự cân bằng giữa quyền lợi cá nhân và lợi ích cộng đồng, là nền tảng xây dựng một xã hội hài hòa và phát triển.
Theo Điều 2 của Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, đối tượng nộp thuế được chia thành hai nhóm chính: cá nhân cư trú và cá nhân không cư trú.
- Cá nhân cư trú là những người đáp ứng một trong hai điều kiện: (a) có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong một năm dương lịch, hoặc trong 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam; (b) có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam, bao gồm nơi ở đăng ký thường trú hoặc nhà thuê để ở tại Việt Nam theo hợp đồng thuê có thời hạn.
- Cá nhân không cư trú là những người không đáp ứng bất kỳ điều kiện nào trong hai điều kiện trên.
Sự phân loại rõ ràng này giúp Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 xác định chính xác đối tượng phải chịu thuế, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc thu thuế, đồng thời cung cấp cơ sở pháp lý cho các biện pháp quản lý và kiểm soát thu nhập cá nhân của người dân trong và ngoài nước.
Khái niệm về Thời Gian Thử Việc
Thời gian thử việc là một giai đoạn quan trọng trong quá trình tuyển dụng, giúp cả nhà tuyển dụng và người lao động đánh giá sự phù hợp của nhau trước khi quyết định hợp tác lâu dài. Thời gian này thường kéo dài từ vài tháng đến một năm, bắt đầu với việc ký kết hợp đồng lao động tạm thời hoặc hợp đồng thử việc.
Trong thời gian thử việc, người lao động sẽ tham gia vào các hoạt động công việc hàng ngày, làm quen với môi trường làm việc, các quy trình và nhiệm vụ được giao. Mục tiêu chính của thử việc là để cả hai bên đánh giá mức độ phù hợp: công ty đánh giá hiệu suất làm việc và sự hòa nhập của người lao động, còn người lao động xem xét liệu công ty và công việc có đáp ứng mong đợi của họ hay không.
Người lao động trong giai đoạn thử việc thường nhận được một phần quyền lợi và mức lương tương đương với nhân viên chính thức, nhưng có thể không được hưởng đầy đủ các phúc lợi hoặc đặc quyền dành cho nhân viên chính thức. Điều này giúp công ty tiết kiệm chi phí và là một phần của quá trình thử nghiệm.
Nếu sau giai đoạn thử việc cả hai bên đều hài lòng, người lao động sẽ được chấp nhận làm nhân viên chính thức, hưởng đầy đủ quyền lợi và trách nhiệm như các đồng nghiệp khác, và đóng góp vào sự phát triển của công ty trong tương lai.
Tóm lại, thời gian thử việc không chỉ là bước quan trọng trong quá trình tuyển dụng và thử nghiệm nhân sự mà còn là cơ hội để cả hai bên hiểu rõ hơn về nhau, xây dựng mối quan hệ làm việc bền vững và có ý nghĩa.
Thử việc có bị trừ 10% thuế thu nhập cá nhân không?
Theo quy định tại khoản 2 Điều 3 của Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 (sửa đổi bởi khoản 1 Điều 1 Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi 2012), thu nhập chịu thuế bao gồm thu nhập từ tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tiền lương, tiền công. Điều này đồng nghĩa với việc trong thời gian thử việc, người lao động vẫn phải chịu thuế thu nhập cá nhân đối với tiền lương nhận được.
Căn cứ theo điểm i khoản 1 Điều 25 Thông tư 111/2013/TT-BTC, các tổ chức, cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, hoặc các khoản tiền chi khác cho cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới ba tháng có tổng mức thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên thì phải khấu trừ thuế theo mức 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân.
Trường hợp cá nhân chỉ có duy nhất thu nhập thuộc đối tượng phải khấu trừ thuế theo tỷ lệ 10% nhưng ước tính tổng mức thu nhập chịu thuế sau khi trừ gia cảnh chưa đến mức phải nộp thuế, cá nhân đó có thể làm cam kết gửi tổ chức trả thu nhập để tạm thời không bị khấu trừ thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, cá nhân phải đăng ký thuế và có mã số thuế tại thời điểm làm cam kết.
Do đó, nếu người lao động và người sử dụng lao động ký hợp đồng thử việc hoặc thỏa thuận thử việc trong hợp đồng lao động dưới ba tháng, và tổng tiền lương trả từ 2 triệu đồng/lần trở lên, doanh nghiệp có quyền khấu trừ 10% thuế thu nhập cá nhân trước khi trả lương cho người lao động.
Tóm lại
Người sử dụng lao động có thể khấu trừ 10% thuế thu nhập cá nhân đối với tiền lương thử việc nếu hợp đồng thử việc hoặc thỏa thuận thử việc dưới ba tháng và tổng thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên. Tuy nhiên, người lao động có thể làm cam kết để tạm thời không bị khấu trừ thuế nếu tổng thu nhập chịu thuế chưa đến mức phải nộp thuế.
Thủ tục khấu trừ thuế thu nhập cá nhân cho người thử việc
Theo quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều 25 của Thông tư 11/2023/TT-BTC về khấu trừ thuế thu nhập cá nhân (TNCN), người lao động khi ký hợp đồng thử việc hoặc không ký hợp đồng sẽ phải tuân thủ quy định khấu trừ 10% TNCN trên tổng thu nhập mà họ nhận được. Đây là một bước quan trọng trong quản lý và thu thuế đối với các tổ chức, cá nhân trả thu nhập.
Quy trình khấu trừ và quyết toán thuế TNCN cho người thử việc
- Khấu trừ thuế tại nguồn:
- Các tổ chức, cá nhân trả tiền công, tiền thù lao hoặc các khoản thu nhập khác cho người lao động thử việc hoặc không ký hợp đồng hoặc ký hợp đồng dưới 3 tháng, nếu tổng mức thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên, phải khấu trừ 10% TNCN trước khi trả thu nhập cho người lao động.
- Quyết toán thuế TNCN:
- Đối với người lao động ký hợp đồng thử việc hoặc hợp đồng dưới 3 tháng, sử dụng mẫu số 05-2/BK-QTT-TNCN để kê khai thuế TNCN. Mẫu này được quy định tại Thông tư 80/2021/TT-BTC.
- Đối với các cá nhân cư trú và ký hợp đồng lao động có thời hạn trên 3 tháng, sử dụng mẫu số 05-1/BK-QTT-TNCN theo hướng dẫn tại Phụ lục 02 của Thông tư 92/2015/TT-BTC.
Các bước cụ thể:
- Tổ chức trả thu nhập:
- Thực hiện khấu trừ 10% TNCN trên tổng thu nhập của người lao động thử việc nếu mức thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên.
- Lập chứng từ khấu trừ thuế và cung cấp cho người lao động.
- Người lao động:
- Kê khai thuế TNCN theo mẫu số 05-2/BK-QTT-TNCN (đối với trường hợp thử việc hoặc hợp đồng dưới 3 tháng).
- Đảm bảo các thông tin kê khai là chính xác và đầy đủ.
- Quyết toán và hoàn thuế (nếu có):
- Sau khi kết thúc năm tài chính, người lao động có thể thực hiện quyết toán thuế TNCN.
- Nếu có thuế nộp thừa, người lao động có thể làm đơn đề nghị hoàn thuế nếu có mã số thuế (MST) và đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.
Lợi ích từ việc tuân thủ quy định
Việc thực hiện đúng các quy định này không chỉ đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quản lý thuế, mà còn giúp người lao động yên tâm về quá trình quyết toán thuế TNCN của mình. Khi có đủ điều kiện, người lao động có thể làm đơn đề nghị hoàn thuế nếu có MST và số thuế nộp thừa, bảo vệ quyền lợi hợp pháp và đảm bảo tính chính xác của quản lý thuế thu nhập cá nhân trên toàn quốc.
