Mới đây, Cục Thuế tỉnh Bình Dương và Cục Thuế tỉnh Bình Định đã lần lượt ban hành công văn đính chính về chính sách thuế liên quan đến tiền lãi gửi ngân hàng. Vấn đề này đang thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là về nghĩa vụ lập hóa đơn và kê khai thuế giá trị gia tăng (GTGT). Dưới đây là phần phân tích chi tiết từ Luật Gia Bùi để giúp doanh nghiệp hiểu đúng và áp dụng đúng quy định.
1. Lãi tiền gửi ngân hàng là gì?
Theo Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010, lãi suất tiền gửi là công cụ quan trọng trong điều hành chính sách tiền tệ quốc gia. Đây là mức lãi mà ngân hàng trả cho khách hàng khi gửi tiền vào tài khoản tiết kiệm hoặc tiền gửi có kỳ hạn.
Theo Thông tư 07/2014/TT-NHNN, tiền gửi ngân hàng có nhiều hình thức:
Tiền gửi không kỳ hạn
Tiền gửi có kỳ hạn
Tiền gửi tiết kiệm
Chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu,…
Mặc dù luật chưa đưa ra định nghĩa cụ thể về “lãi tiền gửi”, nhưng có thể hiểu:
Lãi tiền gửi là khoản thu nhập tài chính mà tổ chức/cá nhân nhận được khi gửi tiền tại ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng.
Khoản lãi này không hình thành từ hoạt động cung ứng hàng hóa hoặc dịch vụ, mà là một hình thức sinh lời từ nguồn vốn nhàn rỗi.
2. Doanh nghiệp có phải lập hóa đơn cho lãi tiền gửi không?
❌ Câu trả lời là: Không phải lập hóa đơn.
🔎 Diễn biến thực tế:
Công văn 3332/CTBDI-TTHT ngày 13/09/2024 của Cục Thuế Bình Định từng nêu rằng:
Doanh nghiệp nhận lãi từ tiền gửi có kỳ hạn phải lập hóa đơn vì được xem là hoạt động cho vay riêng lẻ không thuộc đối tượng tổ chức tín dụng.
Tuy nhiên sau đó:
Công văn 34642/CTBDI-TTHT ngày 07/10/2024, Cục Thuế Bình Định đã đính chính lại quan điểm:
Lãi tiền gửi ngân hàng là khoản thu tài chính khác, không thuộc đối tượng lập hóa đơn, doanh nghiệp chỉ cần lập phiếu thu.
Tương tự, Công văn 25992/CTBDU-TTHT ngày 27/09/2024 của Cục Thuế Bình Dương cũng xác nhận:
Lãi tiền gửi ngân hàng không phải kê khai thuế GTGT, không phải xuất hóa đơn, chỉ lập chứng từ thu.
3. Cơ sở pháp lý về việc không phải lập hóa đơn
Khoản 1 Điều 4 – Nghị định 123/2020/NĐ-CP:
Hóa đơn chỉ áp dụng với bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ.
Khoản 1 Điều 5 – Thông tư 219/2013/TT-BTC (quy định về đối tượng không chịu thuế GTGT):
Các khoản thu như: bồi thường, tiền hỗ trợ, thưởng, chuyển nhượng quyền phát thải, và các khoản thu tài chính khác đều không thuộc diện kê khai nộp thuế GTGT.
Công văn 4085/TCT-DNL ngày 11/09/2017 của Tổng cục Thuế:
Tiền lãi gửi ngân hàng được xác định là thu nhập tài chính khác, không phải lập hóa đơn.
4. Vì sao doanh nghiệp không cần lập hóa đơn cho lãi tiền gửi?
✅ Lý do chính:
Lãi tiền gửi không phải là hoạt động kinh doanh dịch vụ hay bán hàng hóa, nên không thuộc đối tượng phải lập hóa đơn theo quy định pháp luật về thuế.
Không phát sinh nghĩa vụ thuế GTGT: Vì đây là thu nhập tài chính, không tạo ra giá trị gia tăng.
Giảm thủ tục hành chính: Không phải lập hóa đơn giúp doanh nghiệp:
Đơn giản hóa công tác kế toán.
Giảm chi phí lập – lưu trữ hóa đơn.
Tránh rắc rối khi kê khai thuế GTGT liên quan.
5. Doanh nghiệp cần làm gì khi nhận lãi tiền gửi?
Không cần xuất hóa đơn.
Lập phiếu thu hoặc chứng từ thu theo mẫu quy định.
Ghi nhận khoản lãi tiền gửi là doanh thu tài chính trên hệ thống kế toán.
Kê khai vào chỉ tiêu thu nhập tài chính trong báo cáo tài chính năm, không kê khai thuế GTGT.
🔎 Tổng kết từ Luật Gia Bùi
| Nội dung | Quy định |
|---|---|
| Lãi tiền gửi có phải là doanh thu chịu thuế GTGT không? | ❌ Không |
| Doanh nghiệp có phải lập hóa đơn cho khoản lãi này không? | ❌ Không |
| Có cần lập chứng từ kế toán không? | ✅ Có – lập phiếu thu/chứng từ thu |
| Lãi này ghi vào đâu trong báo cáo tài chính? | ✅ Ghi vào doanh thu tài chính |
📌 Kết luận
Doanh nghiệp không phải lập hóa đơn đối với khoản lãi tiền gửi ngân hàng, chỉ cần lập phiếu thu theo quy định. Đây là hướng dẫn thống nhất từ các Cục thuế và phù hợp với pháp luật hiện hành. Việc tuân thủ đúng quy định sẽ giúp doanh nghiệp tránh sai sót, tối ưu kế toán – thuế và tập trung tốt hơn vào hoạt động kinh doanh cốt lõi.
Gọi cho chúng tôi để được hỗ trợ:
Chúng tôi sẵn lòng hỗ trợ bạn trong mọi vấn đề liên quan đến đăng ký kinh doanh và các thủ tục hành chính khác.
