Đăng ký bản quyền tác là quá trình mà tác giả hoặc chủ sở hữu của tác phẩm gửi hồ sơ tới Cục Bản quyền Tác giả để nhận Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho tác phẩm. Điều này nhằm ghi nhận thông tin về tác giả và tác phẩm.
Cơ sở pháp lý
Các văn bản pháp luật liên quan bao gồm Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, đã được sửa đổi và bổ sung vào các năm 2009, 2019 và 2022, cùng với Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23 tháng 02 năm 2018 và Nghị định số 17/2023/NĐ-CP ngày 26 tháng 04 năm 2023.
Đăng ký bản quyền tác giả cho sản phẩm là gì?
Bản quyền tác giả cho sản phẩm là quyền pháp lý được cấp tự động cho tác giả hoặc chủ sở hữu tác phẩm ngay khi sản phẩm được sáng tạo, mà không cần phải đăng ký. Tuy nhiên, việc đăng ký bản quyền có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp bằng chứng pháp lý khi có tranh chấp xảy ra.
Ví dụ: Câu chuyện về Thần đồng đất Việt là một ví dụ minh họa về việc sáng tạo một tác phẩm và quan trọng của việc đăng ký bản quyền. Nếu tác phẩm không được đăng ký, tác giả có thể gặp khó khăn khi bảo vệ quyền lợi. Ngược lại, nếu đăng ký, tác giả sẽ có bằng chứng pháp lý để bảo vệ tác phẩm một cách dễ dàng hơn.
Các đối tượng có thể đăng ký bản quyền tác giả:
Theo quy định của Điều 14 trong văn bản hợp nhất luật sở hữu trí tuệ số 19/VBHN-VBQH ngày 08/07/2023 bao gồm:
- Tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học, bao gồm sách, giáo trình, bài giảng, bài phát biểu, tác phẩm báo chí, âm nhạc, sân khấu, điện ảnh, mỹ thuật, nhiếp ảnh, kiến trúc, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, kiến trúc, công trình khoa học, tác phẩm dân gian, chương trình máy tính và sưu tập dữ liệu.
- Tác phẩm phái sinh chỉ được bảo hộ nếu không vi phạm quyền tác giả của tác phẩm gốc.
- Tác phẩm phải được sáng tạo trực tiếp bởi tác giả mà không sao chép từ tác phẩm của người khác.
- Chính phủ sẽ hướng dẫn cụ thể về các loại hình tác phẩm được bảo hộ theo quy định tại Điều 14.
Lý do cần đăng ký bản quyền tác giả:
- Lý do cần đăng ký bản quyền tác giả là để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tác giả khi có sự vi phạm và cung cấp bằng chứng thời điểm phát sinh quyền.
- Đăng ký bản quyền tác giả giúp người sáng tạo bảo vệ tác phẩm khỏi việc sử dụng trái phép như sao chép, ăn cắp hoặc lạm dụng.
- Trong trường hợp tranh chấp, Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả là bằng chứng mạnh nhất chứng minh quyền sở hữu của tác giả đối với tác phẩm.
- Khi phát hiện vi phạm, tác giả có thể yêu cầu người vi phạm dừng lại và đòi bồi thường thiệt hại, điều này chỉ có thể thực hiện nếu tác giả đã đăng ký bản quyền tác giả.
- Giấy chứng nhận bản quyền tác giả còn được sử dụng để định giá tài sản của công ty trong các trường hợp như cổ phần hóa, mua bán, sáp nhập doanh nghiệp.
Hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả
Để đăng ký bản quyền tác giả, các bước và tài liệu cần chuẩn bị cụ thể như sau:
Tờ khai đăng ký bản quyền tác giả:
- Tờ khai phải làm bằng tiếng Việt và do chính tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc người được ủy quyền nộp hồ sơ ký tên.
- Tờ khai cần ghi đầy đủ thông tin về người nộp hồ sơ, tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, cũng như tóm tắt nội dung tác phẩm và cam đoan về trách nhiệm đối với các thông tin ghi trong đơn.
Bản sao của tác phẩm đăng ký bản quyền tác giả:
- Với tác phẩm viết: Cần chuẩn bị 02 bản sao của tác phẩm, mỗi bản có đánh số trang và chữ ký của tác giả hoặc dấu công ty được ghi vào từng trang.
- Với chương trình máy tính: Cần chuẩn bị 02 bản in mô tả sản phẩm, kèm theo mã nguồn và giao diện phần mềm. Ngoài ra, cần có 02 đĩa CD chứa mã nguồn và giao diện phần mềm. Trong trường hợp sản phẩm có dung lượng lớn, có thể sử dụng nhiều đĩa CD.
- Đối với tác phẩm mỹ thuật ứng dụng: Cần chuẩn bị 02 bản in của tác phẩm, mỗi bản cần có chữ ký hoặc dấu của tác giả và chủ sở hữu tác phẩm.
- Đối với tác phẩm âm nhạc: Cần chuẩn bị 02 bản in của phần nhạc, kèm theo lời nếu có, hoặc bản ghi âm (nếu đã ghi âm) trong trường hợp này.
- Đối với tác phẩm kiến trúc: Cần chuẩn bị 02 bản vẽ trên giấy kích thước A3.
Tài liệu kèm theo theo loại hình tác phẩm:
- Với tác phẩm viết: 02 quyển trên giấy A4 có đánh số trang và chữ ký của tác giả vào từng trang hoặc dấu giáp lai công ty.
- Với chương trình máy tính: 02 bản in mã nguồn + giao diện phần mềm trên giấy A4 + 02 đĩa CD có nội dung mã nguồn và giao diện.
- Đối với tác phẩm mỹ thuật ứng dụng: 02 bản in trên giấy A4 tác phẩm có chữ ký hoặc dấu của tác giả, chủ sở hữu tác phẩm.
- Đối với tác phẩm âm nhạc: 02 bản in phần nhạc + lời hoặc bản ghi âm (thu âm) trong trường hợp đã ghi âm.
- Đối với tác phẩm kiến trúc: 02 bản vẽ trên giấy A3.
Giấy uỷ quyền hoặc hợp đồng ủy quyền:
- Nếu người nộp đơn là người được ủy quyền, tài liệu này cần được chứng thực theo quy định của pháp luật.
Tài liệu chứng minh quyền nộp đơn:
- Bao gồm văn bản đồng ý của các đồng tác giả hoặc đồng chủ sở hữu nếu áp dụng.
Chứng minh nhân dân và giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (nếu có):
- Chứng minh nhân dân công chứng của tác giả, chủ sở hữu tác phẩm, và bản sao công chứng giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp của công ty nếu tác giả là một tổ chức.
Tất cả các tài liệu phải được làm bằng tiếng Việt và có công chứng/chứng thực khi cần thiết. Đối với khách hàng sử dụng dịch vụ của công ty Luật Gia Bùi, công ty sẽ chuẩn bị, soạn thảo toàn bộ hồ sơ và tài liệu cần thiết để thực hiện đăng ký bản quyền tác giả.
Việc đăng ký bản quyền tác giả cho sản phẩm đôi khi phức tạp và đòi hỏi sự chứng minh rõ ràng từ các bên liên quan. Ngoài các tài liệu cơ bản đã đề cập, còn cần phải cung cấp các tài liệu bổ sung sau:
- Cam đoan của tác giả về quá trình tạo ra sản phẩm: Đây là một tuyên bố của tác giả khẳng định rằng sản phẩm được đăng ký là kết quả của sự sáng tạo và lao động trí tuệ của mình.
- Quyết định giao việc của công ty (nếu áp dụng): Trong trường hợp sản phẩm là sự sáng tạo của một công ty hoặc tổ chức, quyết định giao việc của công ty là tài liệu chứng minh rằng công ty là chủ sở hữu quyền tác giả của sản phẩm.
- Tuyên bố quyền tác giả (nếu chủ sở hữu công ty đưa sản phẩm vào công ty): Đây là một tuyên bố từ chủ sở hữu công ty xác nhận rằng họ là người sở hữu của sản phẩm và đồng ý chuyển giao quyền tác giả cho công ty.
Các tài liệu này giúp củng cố và chứng minh quyền sở hữu tác phẩm của các bên liên quan trong quá trình đăng ký bản quyền tác giả.
Thủ tục đăng ký bản quyền tác giả được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Xác định thể loại tác phẩm và chủ sở hữu:
- Xác định rõ thể loại của tác phẩm mà bạn muốn đăng ký bản quyền.
- Xác định chủ sở hữu của tác phẩm, có thể là tác giả cá nhân hoặc tổ chức nào đó.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ:
- Tạo tờ khai đăng ký quyền tác giả theo mẫu quy định.
- Chuẩn bị bản sao của tác phẩm hoặc mô tả chi tiết về nội dung và tính chất của tác phẩm.
- Đối với tác phẩm có đặc thù riêng, như chương trình máy tính, tranh vẽ, nhạc phẩm, cần chuẩn bị các tài liệu mô tả đặc điểm và đặc tính của tác phẩm.
Bước 3: Soạn thảo hồ sơ đăng ký:
- Điền đầy đủ thông tin vào tờ khai đăng ký quyền tác giả.
- Soạn thảo các văn bản bổ sung như tuyên bố quyền tác giả, cam đoan về việc tạo ra sản phẩm, và mọi giấy tờ liên quan.
Bước 4: Nộp hồ sơ đăng ký Nộp hồ sơ đăng ký tại Cục Bản quyền tác giả hoặc qua đường bưu điện, trực tuyến thông qua cổng dịch vụ công trực tuyến.
Nộp trực tiếp tại Cục Bản quyền tác giả tại các địa chỉ sau: Cục Bản quyền tác giả: Số 33 Ngõ 294/2 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội, TP. Hà Nội. Văn phòng đại diện tại TP. Hồ Chí Minh: Số 170 Nguyễn Đình Chiểu, P. 6, Q. 3, TP. Hồ Chí Minh. Văn phòng đại diện tại TP. Đà Nẵng: Số 58 Phan Chu Trinh, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng. Nộp qua đường bưu điện đến các địa chỉ: Cục Bản quyền tác giả: Số 33 Ngõ 294/2 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội, TP. Hà Nội.
Nộp trực tuyến: Cổng dịch vụ công trực tuyến: http://dichvucong.gov.vn/
Bước 5: Thẩm định và cấp giấy chứng nhận:
- Cục Bản quyền tác giả sẽ thẩm định hồ sơ và trong thời gian 01 tháng sẽ cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả nếu hồ sơ hợp lệ.
- Trong trường hợp cần sửa đổi hoặc bổ sung, cơ quan sẽ yêu cầu người nộp hồ sơ thực hiện.
Bước 6: Hoàn thiện thủ tục:
- Tổ chức hoặc cá nhân sẽ có thời hạn tối đa 03 tháng để sửa đổi hoặc bổ sung hồ sơ theo yêu cầu của Cục Bản quyền tác giả. Trường hợp không sửa đổi hoặc hồ sơ vẫn không hợp lệ, cơ quan sẽ trả lại hồ sơ cho người nộp.
- Nếu cần, tiến hành sửa đổi hoặc bổ sung hồ sơ theo yêu cầu của cơ quan.
- Nhận giấy chứng nhận đăng ký bản quyền tác giả sau khi hoàn thiện thủ tục và nộp phí liên quan.
Bước 7: Theo dõi và duy trì quyền tác giả:
- Theo dõi và duy trì quyền tác giả theo quy định của pháp luật, đồng thời thực hiện các biện pháp bảo vệ quyền tác giả nếu cần thiết.
Bước 8: Tái đăng ký (nếu cần) Trong trường hợp giấy chứng nhận sắp hết hạn, người sở hữu cần tái đăng ký quyền tác giả để duy trì bản quyền cho tác phẩm. Điều này có thể được thực hiện trước thời hạn hết hạn của giấy chứng nhận hiện tại.
Quy trình này giúp bảo vệ quyền tác giả và đảm bảo rằng các tác phẩm sẽ được bảo vệ và sử dụng một cách hợp pháp và công bằng.
Cách nộp hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả có thể thực hiện theo hai phương thức sau:
- Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan có thể tự đến trực tiếp các cơ quan có thẩm quyền để nộp hồ sơ đăng ký bản quyền.
- Hoặc thông qua việc ủy quyền cho Tổ chức Đại diện Sở hữu trí tuệ nộp đơn đăng ký bản quyền tác giả.
Các đối tượng sau đây không được bảo hộ và đăng ký bản quyền tác giả:
Căn cứ điều 8 nghị định 17/2023/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật sở hữu trí tuệ về quyền tác giả, quyền liên quan:
Các tác phẩm không đạt được mức độ sáng tạo đủ:
- Các tác phẩm được coi là thông thường và thiếu sự sáng tạo, không đủ điều kiện để được bảo hộ.
- Các tác phẩm không mang tính cá nhân hoặc sáng tạo, như danh sách tên riêng, thông tin thông thường, dữ liệu đơn thuần, v.v.
Các tác phẩm không thể bảo hộ theo quy định pháp luật:
- Tác phẩm không phải là sáng chế hoặc tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học.
- Tác phẩm không đáp ứng các yếu tố cần thiết để được coi là một tác phẩm sáng chế, như không có sự mới mẻ, không sáng tạo, hoặc không có tính ứng dụng công nghiệp.
Các tác phẩm không tuân theo quy định về chủ quyền tác giả:
- Các tác phẩm không được tạo ra dưới sự đồng ý của tác giả hoặc không thể xác định rõ người sở hữu.
- Các tác phẩm vi phạm quyền sở hữu trí tuệ hoặc quyền tác giả của người khác.
Các tác phẩm không tuân theo quy định pháp luật về đăng ký bản quyền:
- Các tác phẩm không đáp ứng các yêu cầu về hồ sơ, thủ tục, hoặc điều kiện cần thiết khác để đăng ký bản quyền theo quy định của pháp luật.
Khi thực hiện việc đăng ký bản quyền tác giả, cần lưu ý các điểm sau đây:
- Thay vì ghi “Chủ sở hữu tác phẩm”, cần sử dụng thuật ngữ “Chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm”.
- Đối với tác phẩm là chương trình máy tính, trong bản cam đoan cần rõ ràng nêu rõ tác phẩm có được tạo ra từ mã nguồn mở hay không.
- Trong trường hợp tác phẩm đã được công bố trên Internet, cần ghi rõ đường link website đã công bố tác phẩm tại mục “hình thức công bố” trong Tờ khai đăng ký quyền tác giả.
- Bản Cam Kết/Cam đoan của tác giả phải nêu rõ nội dung “Tôi cam kết tôi là tác giả sáng tạo tác phẩm này theo Quyết định giao nhiệm vụ số……… ngày … tháng …. năm…. của Công ty…………/theo Hợp đồng …… số …… ngày …… tháng … năm ……”.
- Tác giả phải là người đại diện theo pháp luật của công ty, và cần có đủ 2 chữ ký của tác giả và đại diện công ty.
- Đối với bản quyền phần mềm game, cần “cam kết không có nội dung bạo lực, cờ bạc và không quy đổi ra tiền mặt” trong cam đoan của tác giả và mô tả tác phẩm.
- Nếu tác phẩm bao gồm yếu tố âm nhạc, cần xác nhận rằng không sử dụng các tác phẩm âm nhạc khác mà không có sự cho phép của chủ sở hữu ban đầu. Điều này đảm bảo tính pháp lý và tránh xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người khác.
- Khi tác phẩm được phát triển dưới dạng phần mềm game, cần đảm bảo rằng nó không chứa nội dung đồng tính, phân biệt chủng tộc, hoặc kích động tôn giáo. Bản quyền cũng cần phản ánh một hình ảnh tích cực và lành mạnh để đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý và đạo đức.
- Tùy thuộc vào đặc điểm của tác phẩm, như một ứng dụng di động hoặc phần mềm trực tuyến, cần xác định rõ ràng liệu việc đăng ký bản quyền tại một quốc gia có đủ để bảo vệ tác phẩm trên toàn cầu hay không. Trong một số trường hợp, việc đăng ký bản quyền tại một số quốc gia có thể được khuyến nghị để tăng cường bảo vệ pháp lý.
- Cuối cùng, cần kiểm tra kỹ lưỡng mọi thông tin được cung cấp trong hồ sơ đăng ký để đảm bảo tính chính xác và tránh các lỗi pháp lý có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của tác giả sau này.
Có một số đối tượng không được bảo hộ quyền tác giả, bao gồm:
- Công việc công cộng: Công việc công cộng là những tác phẩm không thể được sở hữu bởi cá nhân hoặc tổ chức cụ thể. Điều này bao gồm các tác phẩm như các phát biểu, luận án, văn bản luật pháp và tài liệu chính phủ khác.
- Ý tưởng, phát minh không thể bảo hộ: Các ý tưởng trừ khi được biểu diễn trong một hình thức cụ thể không thể được bảo hộ bởi quyền tác giả. Nếu một ý tưởng không được biểu diễn trong một tác phẩm cụ thể, nó không thể được bảo hộ.
- Thông tin công cộng: Những thông tin có sẵn cho cộng đồng mà không có sự hạn chế hoặc sở hữu độc quyền không thể được bảo hộ. Điều này bao gồm các sự kiện lịch sử, thông tin văn hóa và các tác phẩm mà quyền tác giả đã hết hạn.
- Sản phẩm không đáng kể cho việc bảo hộ: Một số sản phẩm, như các ý tưởng hoặc công việc có giá trị thấp hoặc không đủ sáng tạo để đáng kể cho việc bảo hộ.
- Tác phẩm không tuân thủ quy định pháp luật: Bất kỳ tác phẩm nào vi phạm pháp luật, chẳng hạn như các tác phẩm bạo lực, phân biệt chủng tộc hoặc vi phạm quyền riêng tư, không thể được bảo hộ.
Có một số câu hỏi liên quan đến việc đăng ký bản quyền tác giả:
- Ai là tác giả/ đồng tác giả?
- Tác giả là những người trực tiếp tạo ra một phần hoặc toàn bộ tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học.
- Đồng tác giả là những người cùng tham gia sáng tạo ra một phần hoặc toàn bộ tác phẩm.
- Người không phải là tác giả?
- Tổ chức hoặc cá nhân chỉ hỗ trợ, góp ý, hoặc cung cấp tư liệu mà không trực tiếp tạo ra tác phẩm không được công nhận là tác giả.
- Quyền tác giả là gì?
- Quyền tác giả là quyền của cá nhân hoặc tổ chức đối với tác phẩm mà họ tạo ra hoặc sở hữu.
- Quyền tác giả phát sinh khi nào?
- Quyền tác giả tự động hình thành từ thời điểm tác phẩm được định hình dưới một hình thức vật chất nhất định.
- Tại sao cần đăng ký bản quyền tác giả?
- Đăng ký bản quyền giúp chứng minh và bảo vệ quyền sở hữu của tác giả, đặc biệt là khi có tranh chấp xảy ra.
- Ai có quyền đăng ký quyền tác giả?
- Tác giả hoặc chủ sở hữu tác phẩm, bao gồm cả cá nhân và tổ chức, có quyền đăng ký bản quyền tác giả cho tác phẩm của mình.
Công ty Luật Gia Bùi cung cấp dịch vụ đăng ký quyền tác giả như sau:
- Tư vấn pháp luật: Cung cấp thông tin và tư vấn về thủ tục, điều kiện đăng ký bản quyền tác giả cho tác phẩm, đồng thời hỗ trợ xác định loại hình tác phẩm cần đăng ký.
- Soạn thảo hồ sơ: Thực hiện việc soạn thảo hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả theo yêu cầu và nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Đại diện đăng ký: Đại diện cho khách hàng trong quá trình đăng ký bản quyền tác giả, bao gồm việc nộp hồ sơ và tương tác với cơ quan đăng ký.
- Theo dõi tiến trình: Theo dõi tiến trình đăng ký và xử lý đơn tại Cục bản quyền tác giả, đồng thời cung cấp thông tin liên quan cho khách hàng.
- Tư vấn pháp lý: Hỗ trợ khách hàng trong các vấn đề pháp lý phát sinh và tranh chấp liên quan đến quyền tác giả.
Với đội ngũ người đại diện sở hữu trí tuệ, luật sư và chuyên viên tư vấn có kinh nghiệm, Công ty Luật Gia Bùi cam kết mang lại dịch vụ đăng ký bản quyền tác giả tốt nhất, nhanh nhất và thuận tiện nhất cho Quý khách hàng, với chi phí hợp lý nhất.
Để được tư vấn chi tiết về các dịch vụ đăng ký bản quyền tác giả từ Công ty Luật Gia Bùi, quý khách hàng có thể liên hệ thông qua các thông tin sau:
Gọi cho chúng tôi để được hỗ trợ:
Chúng tôi sẵn lòng hỗ trợ bạn trong mọi vấn đề liên quan đến đăng ký kinh doanh và các thủ tục hành chính khác.
Quý khách hàng có thể gửi email hoặc liên hệ trực tiếp qua số điện thoại trên để được tư vấn và hỗ trợ từ đội ngũ chuyên viên của chúng tôi. Chúng tôi sẽ nhanh chóng đáp ứng mọi yêu cầu của quý khách hàng.
